Ο κύκλος του άνθρακα

Εκτός από τον κύκλο του νερού, κανένας μηχανισμός της φύσης δεν είναι τόσο σημαντικός όσο η κυκλοφορία του άνθρακα μεταξύ αέρα, ξηράς και θάλασσας. Μόνο τέσσερις μορφές καθαρού άνθρακα είναι γνωστές: το διαμάντι, ο γραφίτης, το φουλερένιο και οι άμορφοι άνθρακες (όπως ο ξυλάνθρακας και η αιθάλη). Ωστόσο η ικανότητα του άνθρακα να σχηματίζει δεσμούς με τα περισσότερα αμέταλλα στοιχεία τον καθιστά βάση όλων των οργανικών ενώσεων. Η χερσαία βλάστηση και οι ωκεανοί  καταναλώνουν το μισό από τους 8 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα με τους οποίους ο άνθρωπος επιβαρύνει την ατμόσφαιρα κάθε χρόνο.

Οι γαιάνθρακες, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο περιέχουν άνθρακα που δέσμευσαν τα φυτά πριν από εκατομμύρια χρόνια. Αυτός ο άνθρακας επιστρέφει από τις καμινάδες των εργοστασίων, τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και από την καύση των δασών (που μετατρέπονται σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις), στην ατμόσφαιρα. Άνθρακα στην ατμόσφαιρα αποβάλλουν και οι νεκροί οργανισμοί όταν  αποσυντίθενται.

Τεράστιοι όγκοι άνθρακα δεν ανακυκλώνονται για αιώνες, είναι παγιδευμένοι στο φλοιό της γης, στα βάθη των ωκεανών και στα ορυκτά.

Ακόμη και τα βακτήρια που φωτοσυνθέτουν σε μια θερμοπηγή απορροφούν CO2. Η ικανότητα αυτών των δεξαμενών να δεσμεύουν άνθρακα ίσως εξαφανιστεί αν συνεχιστεί η άνοδος της θερμοκρασίας. Η υψηλότερη θερμοκρασία των ωκεανών ενδέχεται να μειώσει την ικανότητά τους να διαλύσουν το CO2, ελαττώνοντας τον άνθρακα που είναι δεσμευμένος στο φυτοπλαγκτόν, τη βάση της τροφικής αλυσίδας που περιλαμβάνει πλάσματα από τις φάλαινες μέχρι τους αχινούς.

Κοχύλια που λειτουργούν ως δεξαμενές CO2. Τα καρκινοειδή με το CO2 φτιάχνουν κελύφη, που διατηρούνται καιρό μετά το θάνατό τους.

Στο χάρτη βλέπουμε τις πιο δραστήριες περιοχές πρόσληψης άνθρακα. Οι περιοχές με πράσινο χρώμα υποδεικνύουν έντονη φωτοσύνθεση.