Γροιλανδία, η χώρα των πάγων

Παρά τον ελάχιστο πληθυσμό και τη μηδαμινή εκπομπή ρύπων, άρχισαν να εμφανίζονται οι επιπτώσεις στο έδαφός της  από την υπερθέρμανση του πλανήτη και των κλιματικών αλλαγών, γι’ αυτό έχει τραβήξει τα βλέμματα των επιστημόνων και των ερευνητών. Με την έρευνα θα δουν το μέγεθος των συντελούμενων κλιματικών αλλαγών και θα εκτιμήσουν τι θα επακολουθήσει στο μέλλον, αν τα κράτη δεν μειώσουν τους ρύπους.
Η Γροιλανδία έχει μέγεθος όσο το άθροισμα της έκτασης του Μεξικού και της Ελλάδας, αλλά μόνο 57.000 κατοίκους. Το βορειότερο σημείο της, απέχει 740 χιλιόμετρα από το γεωγραφικό Βόρειο Πόλο. Το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας βρίσκεται πάνω από τον Αρκτικό κύκλο, όπου το καλοκαίρι καλύπτεται από τον Ήλιο του μεσονυκτίου και ο χειμώνας από συνεχές σκοτάδι.

Στη Γροιλανδία κατοικούν οι Ινουίτες, που άρχισαν να μεταναστεύουν σταδιακά από τον Καναδά τον 3ο αι. π.Χ. Οι Ευρωπαίοι μετανάστευσαν τον 9ο αι. μ.Χ, όπου σύμφωνα με τον ισλανδικό μύθο, ο Έρικ ο κόκκινος ονόμασε το νησί (Green-land = πράσινη γη), για να πείσει περισσότερους ανθρώπους να εγκατασταθούν εκεί.

Από το 16ο αι. είναι αποικία της Δανίας. Το 1979, ύστερα από δημοψήφισμα και με έγκριση του κοινοβουλίου της Δανίας, η Γροιλανδία έχει δική της κυβέρνηση, αλλά σε διεθνές επίπεδο εξακολουθεί να εκπροσωπείται από τη Δανία. Το 90% του πληθυσμού προέρχεται από τη φυλή Ινουίτ. Στα σχολεία διδάσκονται γροιλανδέζικα και δανέζικα.

Οι κάτοικοι ασχολούνται με το κυνήγι και την αλιεία, κυρίως αλιεία γαρίδας.

Είναι ένα νησί χωρίς δέντρα, ιξού και το ανέκδοτο: τι κάνεις αν χαθείς σε δάσος της Γροιλανδίας; <<Απλά σηκώνεσαι όρθιος>>.

Στις νότιες περιοχές υπάρχει εκτενής τούνδρα, ενώ στο νησί αναπαράγονται 50 είδη πουλιών, κυρίως μεταναστευτικά, ζουν φώκιες, πολικές αρκούδες, φάλαινες, αρκτικές αλεπούδες, τάρανδοι, λαγοί των πάγων και λύκοι. Εκεί ζει και η φάλαινα μονόκερος με το χαρακτηριστικό <<κέρας-ξίφος>>, που στην πραγματικότητα είναι δόντι που μπορεί να φτάσει μέχρι και τρία μέτρα.

Ο πάγος καλύπτει τη μεγαλύτερη έκταση του νησιού, καλύπτει 1,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και σε μερικά σημεία το πάχος του ξεπερνά τα 3.000 μέτρα. Το 10% των αποθεμάτων γλυκού νερού παγκοσμίως, βρίσκεται στη Γροιλανδία υπό μορφή πάγου! Αν οι κλιματικές αλλαγές συνεχιστούν ανεξέλεγκτες το σύνολο των πάγων κινδυνεύουν να λιώσουν. Ήδη έχει ξεκινήσει το λιώσιμο των πάγων, διότι οι θερμοκρασία της Γροιλανδίας αυξήθηκε με διπλάσιο ρυθμό απ’ ότι στον υπόλοιπο πλανήτη. Το λιώσιμο ξεκινά κάθε χρόνο νωρίτερα, με αποτέλεσμα να χάνεται 30 εκατοστά έως ένα μέτρο κάλυμμα πάγου από το 1993 και μετά.

Το νερό που προέρχεται από το λιώσιμο του πάγου κυλάει μέσα σε ρωγμές και χαραμάδες φτάνοντας στο έδαφος, επιταχύνοντας την κύλιση του πάγου προς τη θάλασσα. Μόλις ο πάγος φτάσει στη θάλασσα σπάει σε κομμάτια δημιουργώντας τα παγόβουνα. Με το λιώσιμο του χιονιού και του πάγου, όλο και μεγαλύτερο κομμάτι ξηράς αποκαλύπτεται, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη απορρόφηση ηλιακής ακτινοβολίας (σε σχέση με τον πάγο που αντανακλά το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας) και περισσότερη υπερθέρμανση του πλανήτη. Αντίστοιχα το υγρό χιόνι απορροφά τρεις φορές περισσότερη ηλιακή ενέργεια από το ξηρό χιόνι προκαλώντας ακόμη περισσότερο λιώσιμο.

Η ταχύτητα του παγετώνα Κανγκερντούσουακ έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ο συγκεκριμένος παγετώνας έχει υποχωρήσει από τη βάση του κατά 5 χιλιόμετρα, ενώ τα τελευταία 40 χρόνια η θέση του παρέμενε σταθερή.

Το λιώσιμο του καλύμματος πάγου της Γροιλανδίας είναι πιθανό να συμβάλλει και στη διατάραξη των μεγάλων ρευμάτων του Βόρειου Ατλαντικού, τα οποία παίζουν κομβικό ρόλο στην παγκόσμια θαλάσσια κυκλοφορία.

Νερά από την Καραϊβική, κατευθύνονται βόρεια και ανατολικά στον Ατλαντικό Ωκεανό από το ρεύμα του Κόλπου. Καθώς πλησιάζουν τη Γροιλανδία συναντούν τον ψυχρό αέρα της Αρκτικής, ψύχονται και καταβυθίζονται τροφοδοτώντας βαθιά θαλάσσια ρεύματα που ωθούν τα κρύα νερά προς τον Νότο, διασχίζοντας τον Ισημερινό, φτάνουν μέχρι τη Νότια Αφρική και στη συνέχεια κατευθύνονται στον Ινδικό Ωκεανό. Πιθανή αύξηση του γλυκού νερού του Βόρειου Ατλαντικού-από το λιώσιμο των πάγων της Γροιλανδίας-είναι πιθανό να προκαλέσει επιβράδυνση όλης αυτής της κυκλοφορίας με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση  του καιρού σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική.

Εκτιμάται ότι το κάλυμμα πάγου αναμένεται να καταρρεύσει πλήρως στην περίπτωση που η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή ξεπεράσει τους 3 βαθμούς Κελσίου. Αν συμβεί αυτό η στάθμη της θάλασσας μπορεί να ανέβει σταδιακά ως και 7 μέτρα. Ακόμη και 1 μέτρο ν’ ανεβεί, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τις παράκτιες περιοχές, εκεί ζει το 70% του πληθυσμού, ενώ 11 από τις 15 μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη είναι χτισμένες σε ακτές ή εκβολές ποταμών.

Λίμνη γλυκού νερού

Τα ευρήματα των μελετών και οι μαρτυρίες των κατοίκων της, μόνο ανησυχία μπορούν να προκαλέσουν και επιτακτική αλλαγή.

Αν δεν σταματήσουμε να συμβάλλουμε στην υπερθέρμανση του πλανήτη, μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα ο Αρκτικός ωκεανός δεν θα έχει καθόλου πάγο. Αυτό θα κάνει την επιβίωση των ζώων και των κατοίκων δύσκολη, οδηγώντας τους σταδιακά, στη μετανάστευση. Οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με το κυνήγι φώκιας και αρκούδας. Καθώς ο πάγος λιγοστεύει και απομακρύνεται από τις ακτές, οι κυνηγοί είναι υποχρεωμένοι να ταξιδεύουν όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις.